Το αναπτυξιακό ψυχικό τραύμα / Τραύμα Πρόσδεσης

Η πολλαπλή σημασία του πρωταρχικού δεσμού στην πρώιμη ανάπτυξη-η αναγκαιότητα μιας σταθερής υποστηρικτικής σχέσης του παιδιού με ένα (ή περισσότερα) βασικό άτομο φροντίδας, εναρμονισμένο στις ανάγκες του- έχει ερευνηθεί και περιγραφεί διεξοδικά στην ψυχαναλυτική-ψυχοδυναμική σκέψη και θεωρία.

​

Από πότε «νιώθει» ένα παιδί όταν τραυματίζεται;

​

Πρώιμα τραυματικά βιώματα, όπως η έλλειψη σταθερού δεσμού, η παραμέληση ή κακοποίηση, αποτυπώνονται στην πρωτογενή σωματική αίσθηση του παιδιού, και επηρεάζουν τη διαμόρφωση του εαυτού που αναπτύσσεται. Η σύγχρονη νευροεπιστημονική έρευνα στο πεδίο της αναπτυξιακής ψυχοτραυματολογίας (2) έχει καταδείξει, πως η τραυματική εμπειρία εγγράφεται στο νευρικό σύστημα και στο σώμα, επηρεάζοντας την ανάπτυξη του εγκεφάλου και το φυσικό βιορυθμό στη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Έτσι, η επιστήμη έρχεται, με τα νέα ερευνητικά της εργαλεία, να επιβεβαιώσει την παλιά γνώση, πως η ανθρώπινη ευαλωτότητα ξεκινά πολύ πριν αναπτυχθεί η ομιλία και η ικανότητα της σκέψης, και πως ο τόπος, όπου η τραυματική εμπειρία αφήνει τα ίχνη της, είναι η αλληλένδετη ενότητα σώματος και ψυχής.

​

“Το τραύμα και οι σχέσεις πρόσδεσης που βιώνουμε στην πρώιμη ηλικία, διαμορφώνουν τα ψυχολογικά, σωματικά και σχεσιακά πρότυπα που θα αναπτύξουμε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Ο πόνος που προκαλεί το πρώιμο τραύμα επιδρά καθοριστικά στη δημιουργία της ταυτότητας. Οι δυσκολίες που προκύπτουν σε αυτό το αρχικό αναπτυξιακό στάδιο Σύνδεσης υπονομεύουν τη φυσιολογική ωρίμανση και ομαλή εξέλιξη όλων των επακόλουθων σταδίων, επηρεάζοντας την εικόνα του εαυτού, την αυτοεκτίμηση και την ικανότητα για υγιείς σχέσεις. Το τραύμα σε αυτή τη φάση Σύνδεσης αποτελεί τη βάση πολλών φαινομενικώς ασύνδετων γνωστικών, συναισθηματικών και σωματικών προβλημάτων”. (3)

 

 

(2) 
«Τις τελευταίες δεκαετίες η έρευνα του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος και η σχέση τους με την ψυχολογία επιταχύνθηκε σε έντονο ρυθμό. Η ποσότητα της προσβάσιμης γνώσης στη διάρκεια αυτών των λίγων ετών είναι μεγαλύτερη από το σύνολο της ανάλογης γνώσης σε όλους τους προηγούμενους αιώνες. Αυτή η εκρηκτική διεύρυνση της γνώσης έχει οδηγήσει σε μία συνεχώς αυξανόμενη βιβλιογραφία πάνω στη συμβολή των νευροεπιστημών στην έρευνα γύρω από το ψυχικό τραύμα και το θέμα του Δεσμού / Πρόσδεσης». Babette Rothshild, συγγραφέας του βιβλίου The Body Remembers – The Psychophysiology of Trauma and Trauma Treatment.

(3)
Laurence Heller Ph.D., Aline Lapierre Psy.D.
Healing Developmental Trauma:
How Early Trauma Affects Self-Regulation, Self-Image,
and the Capacity for Relationship
North Atlantic Books 2012 (ελληνική μετάφραση σε προετοιμασία)